Op de Katholieke Montessorischool uit Bussum geeft groep 7/8-leerkracht Andrea één dag in de week W&T-les aan alle groepen, verdeeld in blokken. Haar interesse voor techniek komt voort uit haar nieuwsgierige aard, vertelt ze: “Vroeger wilde ik iets technisch gaan studeren omdat ik altijd wil weten hoe dingen werken.” Ze bezocht meermalen het Technolab.
Omdat ze de laatste twee jaar van haar middelbare school op een internationale school zat is ze internationale betrekkingen gaan studeren. Gelukkig kan ze haar technische interesse nu kwijt in haar zelf ontwikkelde W&T-lessen. Hoe pakt ze dat aan?
Voorbeeld van een W&T-les
Andrea: “Eerst kijk ik wat er in de 6 à 7 lessen past, want ik heb groep 1/2 één uur in de week en de andere groepen drie kwartier. Ik doe altijd iets met de ontwerpcyclus van W&T-Onderzoeken en ontwerpen. Zo ben ik nu met groep 3/4 bezig over drijven en zinken. Hun zaakvakthema gaat over boeren en jagers waarbij het onder andere gaat over kano’s. In de eerste les, de verkenfase, ging het over het drijfvermogen van verschillende materialen, in de tweede les over hoeveel een boot kan dragen. De kinderen probeerden allemaal een plastic voorwerp uit, niet alles wat drijft is een goede boot. Vervolgens vulden ze ‘de goede boot’ met knikkers om erachter te komen bij hoeveel knikkers de boot zonk. In les drie zijn we bezig met een hypothese maken: eerst nadenken en dan pas doen. Ze kregen allemaal een klomp klei met de opdracht: ‘Met welke vorm kan een boot de meeste knikkers dragen?’ De volgende keer krijgen ze klei die ze niet kunnen testen in water en moeten ze hun ontwerp gaan maken en bakken we de klei. Zo bouwen ze kennis op en proberen vooral veel dingen uit. Ik laat ze wennen aan de wetenschappelijke methode dat ze eerst dingen uittesten en conclusies opschrijven.”
Ideeën opdoen op internet
Op internet doet Andrea les-ideeën op. Bijvoorbeeld bij NEMO. “In groep 5/6 hadden we het over lucht. Dan vind je op internet veel demonstraties over de wet van Bernoulli; over hoe snel stromende lucht de druk verlaagt. Dat laat ik de leerlingen zelf ervaren waarna ze met de kennis die ze hebben opgebouwd, over hoe het werkt, een eigen papieren vliegtuigje bouwen die in een rechte lijn zo ver mogelijk moest kunnen vliegen”, vertelt Andrea.
Leren over techniek
Vindt Andrea het belangrijk dat kinderen leren over techniek? Andrea: “Ik vind het belangrijk dat ze leren om vragen te stellen, niet dat ze de kennis hebben. Pas op de middelbare schol gaan ze specifieke dingen leren zoals biologie en scheikunde. Voor mensen in het algemeen is het handig dat je begrijpt wat waar is en wat onzin, als je kijkt naar claims die gemaakt worden door bepaalde producten of politici. Als je iets van wetenschap weet, weet je dat bepaalde dingen onmogelijk zijn. Het kritisch nadenken vind ik heel belangrijk, in plaats van klakkeloos iets aannemen, nagaan hoe het zit.” Vorig jaar deed Andrea een project met groep 7/8 om aan te sluiten bij de workshop superaardbei van het Technolab waarbij ze leerden waarom de een blauwe en de ander groene ogen heeft. “Het opende hun wereld weer een beetje.”
Tips voor andere leerkrachten
Je kunt kleuters toch geen wetenschap bijbrengen? Andrea: “Dingen uitproberen en conclusies trekken kunnen ze juist hartikke goed! Het is aan mij als leerkracht om hier een beetje orde in aan te brengen zodat ze leren geredeneerd nadenken en in een bepaalde volgorde werken. Ik leg aan kinderen van alle leeftijden uit dat wetenschap draait om het begrijpen van de dingen om je heen en waarom ze zo zijn. Dat is niet ingewikkeld en kan iedereen.” Andrea’s tip voor andere leerkrachten die W&T-les willen geven: “Ga uit van je eigen nieuwsgierigheid. Als je zelf iets wil weten, kun je makkelijker je enthousiasme overbrengen. Het is hartstikke leuk als je ze een beetje wakker kunt maken op het gebied van W&T.”